Dünyada oldukça fazla türde fare olmasına rağmen bizlerin yaşam alanlarında ve özellikle Türkiye'de sorun olarak görülen fareleri temelde, Lağım Faresi, Ev-Fındık Faresi, Çatı Faresi, Tarla Faresi olarak tasnif edebiliriz. Dolayısıyla bu makalemizde Türkiye Faunasında ve yaşam alanlarımızda sorun olan bu fare türleri ve ilaçları üzerinde bilgi aktarmaya çalışacağız.
Çok defa eczahane ve hırdavatçı kalemi olarak görülen basit fare zehirleri yanında bu makalede üzerinde konuşacağımız ve 'fare zehiri-fare yemi' dediğimizde kastedeceğimiz fare yemleri ilaçlama sektöründe ve uzman uygulamalarda kullanılan profesyonel nitelikli yemler olacaktır.
En etkili fare yemi hangisidir? sorusunun cevabı aşağıda başlıklar halinde cevaplarını vereceğimiz bir kaç faktörün birleşmesiyle verilebilir.
Profesyonel fare yemlerinin temelde 3 biçimi mevcut ve uygulamalarda kullanılmaktadır:
1- Mum Blok fare zehirleri (wax blok, parafin katkılı küp gibi isimlerle de adlandırılmaktadır)
2- Pasta Fare Zehirleri (Paste form)
3- Pelet Fare Zehirleri (Pellet form)
Bu temel biçimler dışında nadiren de olsa, buğday, jel vb formlar da bulunsa dahi özellikle bu formları gerektiren kullanım alanları dışında profesyonel uygulamalarda pek tercih edilmezler)
Hangi form olursa olsun tüm profesyonel fare yemleri tüm fare türleri için öldürücü etkilidir. Zira, hemen hemen tüm fare zehiri formlarında belli başlı bir kaç öldürücü etken madde kullanılır. Burada fark öldürücü aktif maddeden değil, fareleri cezbedecek ve yemi tüketmesini sağlayacak gıda, feromon vb cezbedici ajanlarda, ve formlarda ortaya çıkmaktadır.
Bu fark sebebiyle örnek olarak, çatı fareleri, meyve aromali, hububat vb katkılı mum blok veya pelet yemleri daha fazla tercih etmekte iken, lağım fareleri ise, yumuşak formda, hububat ve/veya hayvansal gıda katkıları ile harmanlanmış pasta form yemleri daha fazla tercih etmektedirler.
Tüm Profesyonel fare zehirleri hemen tüm fare türleri üzerinde etkilidir. Ancak, hem üretim amaçları hemde kullanımda saha gözlemleri neticesinde bir kısım fare zehirinin diğer bir kısım fare zehirine göre, belli fare türleri açısından daha çekici ve cazip, haliyle daha etkili olduğu da gözlenebilmektedir.
Bu bilgilere dayanarak,
Lağım Faresi, çatı faresi ve ev faresi türlerinde: Pasta ve Pelet form fare zehirlerini,
Tarla Faresi, çatı faresi türlerinde Mum Blok fare zehirlerini,
Fare türünü tespit edemiyorsak, Mum Blok ve pasta fare zehirlerini birlikte kullanmayı tavsiye ederiz.
Çevrel şartlar açısından;
Çevremiz tarla orman kırlık vb alanlar ise, bölgemizde tarla ve çatı faresi türlerinin bulunma ihtimali daha yüksek olacaktır.
Şehir, kasaba benzeri apartman bina yoğun alanlarda, sanayi bölgelerinde, çevrede dere göl kanal vb bulunan bölgelerde ise Lağım faresi ve çatı faresi türlerinin bulunması daha yüksek ihtimaldir.
Bu bilgiler ışığında 'fare için en etkili çözüm nedir? sorusunun cevabı da ortaya çıkmış olmaktadır: fare türüne, yaşam alanı ve yaşam bölgesine, gıda alışkanlıklarına göre seçilecek profesyonel fare yemlerinden biri fare sorunumuzu çözmekte daha kısa sürede ve daha etkili olacaktır.
Bu soru bazen 'fare zehri nereye konur?' biçiminde de sorulmaktadır. Sorunun cevabı da yine fare türü ve mekan şartlarına göre verilebilir:
Basit ev, işyeri gibi bir alanda mum blok, pasta veya pelet fare zehirlerini, dolap altları dolap arkaları, eşya altları eşya arkaları gibi gizli yerlere, fare hareketinin görüldüğü gizli alanlara (fare hareketinin en sağlıklı tespiti fare dışkılarının görüldüğü güzergahlar ile yapılır. bazen fareler topladıkları gıda veya gıda artıklarının bir kısmını gizli yerlerde toplamaya yatkın olabilirler, bu bölgeler de fare hareketinin tespitinde gözlenebilir.) konularak kullanılabilir.
Böyle bir kullanımda, fare zehirini altına gazete tabak vs koymadan, çevresini fındık, kaşar, salam süslemeden doğrudan uygulayınız. Profesyonel fare zehirleri, hem gıda katkıları ve hem de cezbedici feromonlar sebebiyle zaten çekicilikleri kendinde olan yemlerdir. Yakınına konulacak alternatif gıdalar zehirli yeme olan ilgiyi azaltabilir.
Fabrika, arazi, bahçe, gıda üretimhaneleri vb alanlarda ise, fare zehirlerini fare yem istasyonları içine koyarak kullanmak gereklidir. Bu hem hedef dışı canlılar denilen kedi, köpek, tavuk benzeri canlıların zehirli yeme ulaşmasına engel olur ve hem de yemlerin yağmur, kar toz vb çevre şartlarında bozulup ziyan olmasını engeller.
Bakınız bu doğru bir sorudur. Profesyonel fare zehirleri ve tabi kaliteli olanları, bugün yemi tüketen fare en erken 2-3 gün sonra ölecektir. Bu durum bünyesinin dayanıklılığına göre değişebilir. Fare zehirlerinde etkili öldürücü madde anti-koagulant denilen pıhtılaşma faktörünü bloke ediciler üzerinden çalışmaktadır. Bu sebeple fareler yemi yedikten belli bir zaman sonra iç kanama yoluyla ölmektedirler.
Bu negatif veya olumsuz bir durum değildir. Fareler sosyal yaşayan ve hayatta kalmalarını tedbirli olmalarına borçlu olan canlılardır. Gözlenmiştir ki, eğer bir klandaki bir fare zehirli bir yemi yiyip hemen ölürse, klanın diğer fareleri o gıda veya yeme karşı tedbir (direnç deniliyor) geliştirebilmektedirler.
Alıntıdır:
'Evin içerisine naftalin koymak çok etkili olacaktır. Evde farelerin olduğu yere soğan konulduğunda fareler kokudan rahatsız olarak o bölgeden uzaklaşırlar. Ayrıca marketlerde satılan fare spreyleri de fareyi kaçırmak için etkili olur. Fare spreyi sayesinde fareler eve gelemez.'
Bakınız bu alıntıda yazan her şey hem yanlış, hem de komiktir. İnternet ortamı muhakkak bilgiye erişimde faydalı bir mecra olabilme potansiyeline sahip bir alan iken, diğer yandan, bu alıntının yapıldığı haber sitesindeki gibi, yanlış veya doğru olunmasına bakılmadan kulaktan dolma veya sırf google sıralamasında bir biçimde görünme kaygısıyla üretilmiş sahte içeriklerle de dolu olabilmektedir. Bu anlamda bu alıntı maksadına ulaşmıştır. Zira google aramasında 'fare zehiri' yazdığımızda karşımıza bu alıntı da çıkabilmektedir. Haber sitemiz istediğini almıştır, peki fare sorunumuz ne olacak?..
Haşere Market; Haşere Mücadele Uzmanı olarak, naftalin depolanan bir deponun fare uygulamasını yapmış bir firma olarak bu bilginin sadece yanlış değil, 'komik' olduğuna da şahitiz. Soğan?.. Biz düşünüyoruz ki, bu metni 'haber' diye yazan 'kravatlı' şahsiyet hayatında hiç soğan deposu görmemiş olmalıdır!..
Böyle 'sirkeli, soğanlı, karbonatlı, naftalinli, lavantalı' garabetlerin arasından sizlere ulaşıp, fare ve haşere sorunlarınıza çözüm sunmaya çabalıyoruz.
Herhangi bir fare veya haşere sorununda eğer ki, kimyasal kullanmadan çözme veya çözüme yaklaştırma imkanı var ise, biz müşterilerimize bunları bildiriyoruz. Buna bizim sektörde ve işimizde, işimizin bir parçası olarak 'önleyici tedbirler ve sanitasyon' deniliyor zaten. Fakat bu proses ciddi bir iştir ve içinde 'soğan ve kekik suyu' geçmemektedir.